PREPORODOV KALENDAR: 3. juni

– 1657. Umro engleski ljekar William Harvey, osnivač moderne fiziologije, koji je otkrio prirodu cirkulacije krvi i srca kao pumpe.

– 1726. Godine u Edinburgu rođen James Hutton utemeljitelj znanosti geologije. Poznat po svojoj kontroverznoj Teoriji zemlje, te prva osoba koja je ustvrdila da je planeta Zemlja stara nekoliko miliona godina.

– 1770. Godine rođen Manuel Belgrano, argentinski političar i vojskovođa. Bio je učesnik argentinskih ratova za nezavisnost i tvorac argentinske zastave.

– 1875. Umro francuski kompozitor Alexandre-César-Léopold Bizet poznatiji kao Georges Bizet, autor opere “Carmen”, remek-djela francuskog muzičkog realizma.

– 1896. U Moskvi potpisan ugovor o nenapadanju u narednih 15 godina između Rusije i Kine, kao dio sporazuma Kina je odobrila Rusiji korištenje željeznice u sjevernoj Mandžuriji.

– 1899. Umro Johann Strauss Mlađi, austrijski dirigent i kompozitor opereta i valcera.

– 1904. U Vašingtonu rođen Charles R. Drew, američki fizičar i pionir istraživanja u oblasti krvne plazme, te utemeljitelj koncepta banke krvi. 

– 1924. Umro je Franz Kafka, jedan je od najutjecajnijih i najznačajnijih evropskih pisaca XX. stoljeća. Najznačajniji dio njegova opusa objavljen je posmrtno, uz dnevnike i pripovijetke, najveću ulogu imaju romani “Proces”, “Dvorac” i „Amerika“ u kojima Kafka oslikava položaj pojedinca u alogičnome svijetu, vođenome mračnim i nepoznatim mehanizmima.

 – 1925. U Vlasenici rođen je Derviš Sušić, jedan od najznačajnijih bošnjačkih i bosanskohercegovačkih književnika. Pohađao je tuzlansku Gimnaziju, a potom i Učiteljsku školu u Sarajevu. Tokom Drugog svjetskog rata aktivan je član partizanske borbe i oštro se suprostavljao endehazijskoj segregaciji i politici masovnih zločina. Bio je učesnik NOB-a i član Saveza komunista, kritički je pisao o jugoslavenskom birokratizmu i iznevjeravanju ideja Revolucije. Dobitnik Šestoaprilske nagrade Grada Sarajeva 1979. godine, autor i pisac brojnih romana, novinar i urednik „Oslobođenja“. Tokom vremena ponekad osporavan, nekada glorificiran. Ove godine navršava se trideset godina od smrti Derviša Sušića. U tom pogledu BZK „Preporod“ će organizirati naučni skup o književnom djelu Derviša Sušića i izložbu o životu i djelu Derviša Sušića u njegovom rodnom mjestu, a sa ciljem upoznavanja šire javnosti sa životom i djelom ovoga neponovljivog književnog genija.

– 1931. Na Kubi rođen je Raúl Castro. 2008. godine izabran je za  18. predsjednika Kube, a odstupio je sa te pozicije 19. aprila 2018.

– 1933. Rođen Isa ibn Salman Al Khalifah, prvi emir Bahreina. Umro 1999. godine.

– 1963. Umro papa Ivan XXIII, poglavar Rimokatoličke crkve od 1958, zagovornik reforme Katoličke crkve i njenog prilagođavanja savremenom svijetu. 1962. godine sazvao je Drugi vatikanski koncil, koji je nakon njegove smrti nastavio rad na crkvenim reformama.

– 1965. Američki astronaut Edward White tri i po mjeseca nakon ruskog kosmonauta Alekseja Leonova, izašao iz svemirskog broda Gemini 4 i tako postao prvi Amerikanac koji je šetao kosmosom.

– 1968. Počele studentske demonstracije u Beogradu, a potom i u drugim univerzitetskim centrima u Jugoslaviji, prve demonstracije u komunističkoj Jugoslaviji.

– 1986. Rođen Rafael Nadal, španski teniser. Osvojio je 19 grand-slemova i 12 French Open turnira.

– 1989. U Teheranu umro iranski vjerski vođa, reformator i političar ajatolah Ruhullah Musavi Homeini, osnivač Islamske Republike Iran i vođa Iranske revolucije 1979. godine. Rođen je 21. septembra 1902. godine u Komu u ulemanskoj porodici. Studirao je na Teološkom fakultetu u Komu, gdje je više od 40 godina držao predavanja iz islamske filozofije i irfana, fikha, usula, tefsira i ahlaka. U tom periodu nastaje i niz njegovih pisanih djela koja će kasnije donekle pasti u sjenu njegova političkog i liderskog angažmana. Na društvenu i političku scenu Imam Homeini stupa 1961. godine istupom protiv prozapadnjačke i marionetske orijentirane diktature šaha Mohammada Reze Pahlavija. Godine 1978. nalazi se u egzilu u Parizu otkuda organizira rušenje iranske monarhije. Njegove pristaše potkraj 1978. organiziraju masovne demonstracije, štrajkove i građanske nemire, koji su doveli do odlaska šaha iz Irana u siječnju 1979. i uspostave islamske republike.

– 1992. Zločin u selu Seljani kod Rogatice kada su pripadnici srpske vojske ubili 18 Bošnjaka.

– 1995. Ministri odbrane NATO-a i Evropske Unije donijeli odluku o formiranju Snaga za brzo reagovanje u Bosni i Hercegovini, čiji je primarni zadatak zaštita mirovnih snaga UN-a od napada bosanskih Srba.

– 1999. U Beogradu Predsjednik SR Jugoslavije (Srbije i Crna Gore) Slobodan Milošević prihvatio Ahtisarijev mirovni plan. Mirovni plan nastao dogovorom SAD-a, EU i Rusije, podrazumijevao je dolazak međunarodnih snaga na Kosovo, te je bio uslov za prestanak vazdušnih napada NATO-a na Jugoslaviju.

– 2001. Umro poznati holivudski glumac Anthony Quin. U 50-godišnjoj filmskoj karijeri snimio je više od 100 filmova.

– 2002. Uhapšen ratni zločinac Dragoljub Dragičević, osuđen na 20 godina zatvora za zločine nad Bošnjacima Sjeverina u oktobru 1992.

– 2006. Formalno obnovljena crnogorska državnost nakon što je Skupština Crne Gore usvojila Deklaraciju nezavisne Crne Gore.

– 2009. Umrla američka pjevačica Koko Taylor, zvana kraljica bluza, dobitnica brojnih nagrada za bluz-muziku, kao i nagrade Grammy 1984. U prosjeku je držala 100 koncerata godišnje tokom pedesetogodišnje karijere.

– 2016. Nakon 31 godišnje borbe sa Parkinsonovom bolešću umro je Muhamed Ali (Cassius Marcellus Clay, Jr), najveći za sva vremena u svijetu boksa i jedan od najznačajnijih sportista XX. stoljeća. Američki časopis Sports Illustrated izabrao je Alija za najboljeg sportistu 20. stoljeća, a prema BBC-u Muhammed Ali je sportska ličnost stoljeća. 1994. godine imenovan počasnim predsjednikom Bokserskog saveza Bosne i Hercegovine nakon susreta sa tadašnjim Predsjednikom Republike Bosne i Hercegovine Alijom Izetbegovićem u zgradi Ujedinjenih nacija i gdje je svojom pojavom i šutnjom želio skrenuti pažnju na žrtve Genocida u Bosni i Hercegovini. Osnovao je fondaciju „Generacija Ali“ za pomoć, stipendiranje i finansiranje mladih boskera. Napisao je i dvije knjige – Najveći: moja priča i Duša leptira, jednom rječju -bio i ostao „najveći“.