PREPORODOV KALENDAR: 30. maj

 PREPORODOV KALENDAR: 30. maj

1431. u Ruanu spaljena je francuska nacionalna heroina Ivana Orleanska na lomači, na osnovu optužnice crkvenog suda da je heretik i vještica. Odlukom pape Benedikta XV 1920. proglašena je za sveticu.
1498. Kristofer Kolumbo, španski moreplovac italijanskog porijekla, isplovio sa šest brodova iz luke Sanlukar na treće putovanje u Novi svijet tokom kojeg je otkrio Trinidad i obale Južne Amerike.
1640. Umro Peter Paul Rubens, flamanski slikar. U svojim kompozicijama, redovito monumentalnih razmjera, s mnoštvom likova i u bogatom arhitektonskom ambijentu, ostvario je svestranu tematiku. Više od 3000 njegovih platna, od kojih je oko 600 izradio sam, religijski su prizori, kompozicije iz antičkih legendi i mitova , povijesno-alegorijski prizori, prizori iz lova , žanr-prizori i portreti u kojima je dao svoja najzrelija ostvarenja. Njegov je utjecaj vladao stoljećima ne samo u flamanskom nego i općenito u europskom slikarstvu, sve do majstora francuskog romantizma E. Delacroixa.
1778. Umro francuski filozof, pisac i historičar Francois Marie Arouet poznatiji pod književnim psedudonimom Francois Voltaire (Fransoa Volter), jedan od najznačajnijih mislilaca evropskog prosvjetiteljstva u 18. stoljeću.
1876. Zbačen turski sultan Abdul Aziz, a na prijesto je stupio njegov nećak, sultan Murat V, koji je svrgnut nekoliko mjeseci kasnije i stavljen u doživotni pritvor u jednu carigradsku palaču.
1876. U Postirama na otoku Braču rođen je hrvatski književnik i političar Vladimir Nazor.
1913. Zaključen mirovni sporazum u Londonu između Bugarske, Srbije, Crne Gore i Grčke i Osmanske države kojim je okončan Prvi balkanski rat.
– 1944. Britanska vlada u Drugom svjetskom ratu zvanično obustavila pomoć četnicima, zločinačkoj i kvislinškoj vojsci ratnog zločinca Draže Mihailovića.
1951. U Sarajevu se rodio Zdravko Čolić, bosanski pjevač zabavne muzike i najveća pop-zvijezda bivše Jugoslavije.
1955. Rođen je Safet Oručević, bosanskohercegovački političar i biznismen iz Mostara. Bio gradonačelnik i dogradonačelnik Mostara. Dobitnik je nagrade za mir “Mahatma Gandhi”. Pokrenuo je i “Centar za mir i multietničku saradnju”, neprofitabilnu organizaciju.
1960. Umro ruski pisac Boris Leonidovič Pasternak, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1958. Najveći uspjeh kod publike i književne kritike donio mu je roman “Doktor Živago”, objavljen u inostranstvu, nakon čega je izbačen iz ruskog Saveza pisaca. U SSSR-u je “Doktor Živago” štampan tek 1988.
1984. U Sarajevu umro bošnjački književnik Šukrija Pandžo. Učiteljsku školu pohađao je u Mostaru, a Višu pedagošku školu završio u Beogradu. Jedan je od osnivača „Udruženja književnika Bosne i Hercegovine“. Pisao je poeziju i prozu za djecu i odrasle, te dramske tekstove. Odlukom Savjeta RTV Sarajevo, 10. aprila 1970. godine, dobija spomen-plaketu u znak priznanja za dugogodišnji uspješni rad, a 1. juna 1970. Josip Broz dodjeljuje mu Orden zasluga za narod sa srebrenim zracima. Umro je 1984. godine u Sarajevu.
1990. Konstituisan je prvi Sabor Republike Hrvatske na osnovu prvih višestranačkih izbora, a vlast su preuzeli Franjo Tuđman i Hrvatska demokratska zajednica. Od 1991. do 2001. ovaj dan se službeno proslavljao kao Dan državnosti Republike Hrvatske.
1992. Savjet bezbjednosti UN-a usvojio je Rezoluciju 757 kojom su krnjoj Jugoslaviji (Srbiji i Crnoj Gori), zbog umiješanosti u rat i agresiju na Bosnu i Hercegovinu, uvedene potpune ekonomske sankcije te prekid svih naučnih, kulturnih i sportskih veza sa svijetom.
1992. Poslije osam mjeseci okupacije oslobođeno selo Ravno u Hercegovini. Ravno je bilo prva žrtva agresije na Republiku Bosnu i Hercegovinu, kada su 1991. godine JNA i srpske snage ušle u ovo selo, potpuno su ga porušile i zapalile.
2008. Županijski sud u Zagrebu oslobodio Rahima Ademija optužbi za ratne zločine protiv civila u vojnoj akciji Medački džep, dok je drugooptuženi Mirko Norac osuđen na sedam godina zatvora.
2012. Specijalni tribunal za Sijera Leone osudio na 50 godina zatvora bivšeg predsjednika Liberije Charlesa Taylora za ratne zločine počinjene tokom građanskog rata u Sijera Leoneu od 1991. do 2002. u kojem je poginulo 120.000 ljudi.

 

Podijeli

Podržite nas!


Ovaj prozor će se zatvoriti za 18 sekundi.